„Dziewczyna z zapałkami” Anna Janko wrzesień 2009

28 września 2009

Na naszym pierwszym literackim spotkaniu we wrześniu rozmawiałyśmy o powieści Anny Janko w kontekście baśni Andersena „Dziewczynka z zapałkami”, zinterpretowanej przez Katarzynę Miller – psychoterapeutkę, filozofkę i poetkę oraz dziennikarkę Tatianę Cichocką w książce „Bajki rozebrane. Jak odnaleźć się w swojej baśni”.

Tworzyłyśmy portret psychologiczny głównej bohaterki Hanny, próbując określić jej sytuację w rodzinie, postawę wobec świata i siebie samej. Zastanawiałyśmy się nad marzeniami, planami tej postaci i zderzeniem jej oczekiwań z rzeczywistością. Postać bohaterki wydała nam się niejednoznaczna, sprzeczna wewnętrznie, zagubiona. Dyskusja nad konkretnymi zachowaniami Hanny wywołała gorące emocje związane z ustaleniem hierarchii życiowych wartości i celów. Życie bohaterki stało się okazją do rozważań, porównań, wniosków dotyczących jakości egzystencji. Mówiłyśmy o swoich potrzebach i oczekiwaniach wobec świata, a także o własnych metodach czy próbach ich realizacji . W ten sposób poznawałyśmy się wzajemnie.

Potraktowałyśmy tę lekturę jako tekst kontrowersyjny ze względu na sposób kreacji bohaterów, naszym zdaniem trochę przejaskrawiony, szczególnie jeśli chodzi o męską postać tej historii, ale też nieustannie podkreślany aspekt udręczenia Hanny.  Wszystkie czytelniczki ujęła erudycja autorki i piękny język tekstu, który plasuje tę kobiecą powieść na tak zwanej wysokiej półce.

Na naszym spotkaniu wybrałyśmy się na poszukiwanie dziewczynki z zapałkami,  ukrytej w postaci Hanny. Odkryłyśmy opowiadaną przez tę postać baśń o samotności, opuszczeniu  ale także o braku umiejętności samodecydowania o własnym losie. Ostatnie kartki tej opowieści pokazują jednak efekt psychicznej ewolucji bohaterki. A to prawdopodobnie oznacza lepszy los dziewczyny, może już bez zapałek w rękach, ale z czymś konkretniejszym?

dr Lilianna Antonik – moderator spotkania