Nieznośna lekkość bytu – Milan Kundera

4 lutego 2011

Nieznośna lekkość bytu – (oryg. Nesnesitelná lehkost bytí) jedna z najgłośniejszych powieści czeskiego pisarza Milana Kundery, wydana w 1984 roku we Francjii w 1985 roku w Kanadzie. Po wielu latach, w roku 2006, książka została wydana w Czechach. Pierwsze polskie wydanie miało miejsce w 1985 roku, przekładu dokonała Agnieszka Holland.

Kundera uważa, że egzystencja pozbawiona głębszych emocji jest pozbawiona sensu, życie codzienne, codzienne sprawy są lekkie, mimo to nie przynoszą satysfakcji. Przyjemności życia, powtarzalność, przewidywalność powodują w człowieku dyskomfort. Każdy z nas ma tylko jedno życie do przeżycia, a to życie właściwie niezauważenie przelatuje przez palce: „Einmal ist Keinmal” („raz to tyle, co nic”). Jednocześnie, każde życie jest nieznaczące; pojedyncze decyzje nie mają znaczenia. Są lekkie, ponieważ nie są w stanie, w pojedynkę, pociągnąć nas w dół. Ten brak znaczenia, ta lekkość staje się przez to nie do zniesienia. Książka porusza problemy: lekkości i ciężaru, ciała i duszy, miłości i seksu.

Opis fabuły

Książka ta opowiada o zmaganiach czeskich intelektualistów z trudnościami dnia codziennego w Pradze po Praskiej wiośnie w 1968 roku. Głównym bohaterem jest Tomasz, chirurg, prowadzący niezwykle bogate życie erotyczne. Pewnego dnia los stawia na jego drodze Teresę – miłość jego życia. Tomasz nie rezygnuje jednak z licznego grona kochanek, gdyż według niego miłość i seks to dwie odrębne sprawy. Wkrótce po inwazji Sowietów na Czechosłowację w 1968 r. Tomasz wraz z Teresą wyjeżdżają do Szwajcarii. Nie zabawili tutaj długo, bo Teresa nie wytrzymuje ciągłego romansu Tomasza z przebywającą na emigracji malarką Sabiną. W kilka dni później do Pragi powraca Tomasz.

Komunistyczne represje sprawiają, że Tomasz zostaje degradowany do roli lekarza w przychodni. Ponieważ nie zgodził się odwołać swojego artykułu krytykującego komunistów musi porzucić praktykę i zaczyna pracę przy myciu okien. Dzięki temu zajęciu może „mieć jeden, a czasem nawet dwa stosunki dziennie”. Pracująca w barze Teresa początkowo znosi to bez słowa, ale na pytanie Tomasza co ją tak gnębi, odpowiada, że zapach kobiecego krocza w jego włosach. Tomasz i Teresa przeprowadzają się na wieś, gdzie pracują w miejscowej spółdzielni. Oboje giną w wypadku samochodowym.

Równocześnie toczy się historia Sabiny, która swe życie opiera na ciągłej zdradzie i jej kochanka Franza. Franz, intelektualista, decyduje się pewnego dnia ujawnić żonie swój romans i wyprowadzić się do Sabiny. Tego samego dnia Sabina porzuca go. Franz wiąże się ze studentką. Umiera na skutek pobicia. Sabina przeprowadza się do Stanów Zjednoczonych. W obawie przed pochówkiem w amerykańskiej ziemi, pragnie być po śmierci skremowana, a jej prochy mają być rozrzucone

( źródło: Wikipedia )