Ota Pavel

2013

Ota Pavel, właściwie Ota Popper (ur. 2 lipca 1930 w Pradze, zm. 31 marca 1973) – czeski pisarz. Jego ojciec Leo był czeskim Żydem, matka Hermina – Czeszką.
Pavel imał się różnych zawodów, był górnikiem, hokeistą, pisywał reportaże.
Aż do zimowych igrzysk olimpijskich w Innsbrucku pracował jako komentator sportowy. Pracę tę załatwił mu przyjaciel brata z obozu Auschwitz-Birkenau, Arnošt Lustig.
W trakcie IX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Innsbrucku w 1964 roku Ota Pavel usłyszał głosy niemieckich kibiców, które przypomniały mu czasy II wojny światowej i gestapo. Wspomnienia te wywołały atak choroby psychicznej zdiagnozowanej jako cyklofrenia i psychoza maniakalno-depresyjna[1]. Pavel podpalił wówczas zabudowania na obrzeżach miasta – jak twierdził, na polecenie diabła, którego zobaczył. Po epizodzie tym trafił do szpitala psychiatrycznego, gdzie elementem jego terapii było spisywanie wspomnień[2]. Choroba nie przestała go niepokoić aż do końca życia.
Świadomy swojej niemocy, Ota Pavel, aby ulżyć swojemu cierpieniu zaczął pisać książki. Jego najsłynniejsze dzieła to zbiory opowiadań: Jak tata przemierzał Afrykę (rękopis odnaleziono w dwa lata po śmierci pisarza), Śmierć pięknych saren i Jak spotkałem się z rybami. Mają charakter całkowicie autobiograficzny. Zdarzenia przedwojenne, okupacyjne i powojenne są tu przetworzone w wyobraźni autora, zabarwione humorem, groteskową deformacją i fantazją. Pisanie było jego ucieczką od choroby, której atakowi ponownie uległ po napisaniu Epilogu do swoich wspomnień. Już się z niej nie podniósł. Zmarł przedwcześnie na zawał serca.
Na podstawie jego opowiadań powstały dwa filmy fabularne – „Złote węgorze” z 1979 roku i „Śmierć pięknych saren” z 1989 roku (obydwa w reż. Karela Kachyňy).
W miasteczku Buštěhrad, w którym pisarz spędził wojnę, znajduje się jego muzeum.