Trudne dziecko Doris Lessing listopad 2009

1 listopada 2009

Lektura Doris Lessing poruszyła nas tematyką i formą. Podczas dyskusji pojawiały się różnorodne pytania i próby odpowiedzi. Kim jest niemowlę, które tak przeraża matkę? Dlaczego matka tak bardzo lęka się nowego potomka? Kto naprawdę wytwarza lęk: matka czy jej syn? Jak przedstawia się sytuacja rodzinna bohaterów, odpowiedzialność za tak zwane inne dziecko i czy aby na pewno odmienne? Jak reaguje opieka zdrowotna i otoczenie na kogoś, kto odbiega od normy i co oznacza w ogóle pojęcie normy? Jakie przyniesie skutki tragiczna decyzja ojca? Czy ktokolwiek ma prawo odseparować „groźną” jednostkę w imię dobra rodziny? Kto na tym straci, a kto zyska i czy można mówić w ogóle o tego typu kalkulacji? Jaką rolę w tym wszystkim odgrywają wyrzuty sumienia, wrażliwość, rozum, szczęście rodziny i jak czuje się w tej sytuacji ten mały, zagubiony wyklęty z rodu potworek, a może niczemu niewinne dziecko?

Na spotkaniu zastanawiałyśmy się także nad funkcją ascetycznego stylu wypowiedzi, niedopowiedzeń, sformułowań niby drętwych, a jednak nasiąkniętych emocjami. Doszłyśmy do wniosku, że to właśnie czytelnik ma dopowiedzieć brakujący głos dziecka albo przeczytać drugą część historii zatytułowaną „Podróż Bena”, która niesie ze sobą jeszcze inne pokłady doznań i pozwala spojrzeć na wiele problemów z odmiennej perspektywy. Dyskutując, zauważyłyśmy istotne w powieści noblistki konflikty: między naturą a kulturą, znanym a obcym, oswojonym i wrogim, lęki społeczne i jednostkowe. Zapoznałyśmy się również z  zamieszczoną w „Tygodniku Powszechnym” opinią na temat twórczości Doris Lessing autorstwa Jerzego Jarniewicza – poety, krytyka literackiego i tłumacza głównie literatury anglojęzycznej.

dr Lilianna Antonik – moderator